Skomponuj swoją domową apteczkę

Jakie leki warto umieścić w domowej apteczce?

Leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe

Podstawowe leki z tej kategorii to te zawierające paracetamol lub ibuprofen. W odpowiedniej dawce mogą być stosowane zarówno przez dorosłych jak i przez dzieci. Innym powszechnie używanym środkiem jest kwas acetylosalicylowy, czyli popularna aspiryna. Nie należy jednak podawać tego leku dzieciom. 

Leki na przeziębienie

Przeziębienie atakuje zazwyczaj z zaskoczenia, a jak już się pojawia to z całym wachlarzem objawów. Najczęściej są to ból gardła, katar oraz kaszel. Do apteczki należy włożyć pastylki do ssania lub spray na gardło, preparat łagodzący kaszel oraz na katar. 

W tym miejscu należy także wspomnieć preparaty stosowane w leczeniu grypy. Zaliczamy tutaj leki zawierające paracetamol oraz inne substancje, które łagodzą objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Można wśród nich wymienić witaminę C, która wspiera odporność, fenylefrynę działającą udrażniająco na nos oraz maleinian feniraminy odpowiedzialny za redukcję przekrwienia i obrzęku błon śluzowych nosa.

Leki przeciwbiegunkowe

O rozwolnieniu można mówić w sytuacji, gdy w ciągu doby oddawane są minimum 3 stolce o luźnej bądź wodnistej konsystencji. W zależności od czasu utrzymywania się takiego stanu biegunkę dzielimy na ostrą (do 14 dni), przetrwałą (14-30 dni) oraz przewlekłą (powyżej 30 dni). Podstawowe leki dedykowane biegunkom to węgiel aktywny „wychwytujący” toksyny oraz loperamid, który spowalnia perystaltykę jelit. 

Warto także w apteczce mieć zapas elektrolitów (potas, sód, wapń, magnez i chlor), które zapobiegają odwodnieniu organizmu. Najczęściej są dostępne w postaci tabletek musujących lub saszetek z granulatem. 

Przy problemach jelitowych warto także sięgnąć po probiotyki, czyli żywe mikroorganizmy o prozdrowotnych właściwościach. W domowej apteczce nie powinno zabraknąć szczególnie szczepów Lactobacillus i Bifidobacterium. 

Leki przeciwalergiczne

Objawy kojarzone z uczuleniem mogą wystąpić u każdego, nie tylko u osób ze zdiagnozowaną wcześniej alergią. Z tego właśnie powodu warto posiadać w apteczce preparaty łagodzące uciążliwe objawy alergii. Zaliczamy do nich leki zawierające m.in. cytyryzynę lub desloratadynę. Warto tutaj także wspomnieć o preparatach na ukąszenia owadów, np. w formie żelu.

Preparaty na oparzenia (w tym słoneczne)

Każdego dnia jesteśmy narażeni na działanie wysokich temperatur, czy to podczas zaparzania herbaty czy podłączania urządzenia do prądu. Chwila nieuwagi podczas wykonywania wspomnianych czynności może skutkować poparzeniem. Warto zabezpieczyć się na taki uraz i zaopatrzyć w preparaty zawierające pantenol, który wykazuje działanie kojące i regenerujące, srebro, które odkaża powstałą ranę lub antybiotyki (takie jak bacytracynę, polimyksynę B oraz neomycynę).

W późniejszym stadium gojenia warto zastosować maści natłuszczające zawierające w składzie np. np. alantoinę czy D-pantenol oraz preparaty nawilżające. Zalicza się do tej grupy środki zawierające w składzie m.in. dekspantenol, alantoinę, kwas oleopalmitynowy czy kwasy z grupy omega-3. Warto także zwrócić uwagę na preparaty zawierające w składzie aloes, kwas hialuronowy lub jego sole i mentol.

Leki przyjmowane na stałe na receptę

Oczywiście kwestia tego jakie to będą leki jest sprawą indywidualną. Wspólnym mianownikiem jest natomiast konieczność zadbania o odpowiedni zapas przewlekle przyjmowanych preparatów. Nie wolno dopuszczać do sytuacji, w której wspomniane leki się skończą, a dostęp do lekarza czy apteki będzie ograniczony. Zazwyczaj zaleca się zgromadzenie zapasu na ok. miesiąc do przodu. Nie należy kupować zbyt dużej ilości opakowań, gdyż istnieje ryzyko, że upłynie im termin ważności. 

Opatrunki

O wypadki i kontuzje nietrudno, należy więc zawsze być przygotowanym na różnego rodzaju urazy. Ze tego powodu w domowej apteczne nie powinno zabraknąć podstawowych środków opatrunkowych. Zaliczamy do nich:

• plastry w różnych rozmiarach (także te w rolkach),
• bandaże o różnych szerokościach,
• chustę trójkątną,
• jałowe gazy,
• jałowe kompresy,
• jednorazowe rękawiczki.

Pozostając w kategorii okołourazowej nie można nie wspomnieć o środkach odkażających rany (najlepiej takich zawierających oktenidynę i fenoksyetanol), preparatach na stłuczenia oraz środkach przyspieszających gojenie. Ponadto warto w apteczce trzymać nożyczki oraz zapas zapinek do bandaży lub agrafek.

Inne wyroby medyczne

Leki i opatrunki to niejedyne środki, które powinny się znaleźć w każdej domowej apteczce. Oprócz nich warto zaopatrzyć się w:

• termometr,
• ampułki z solą fizjologiczną (świetnie się sprawdza do przemywania ran czy wypłukiwania z oka ciała obcego),
• pęsetę (lub specjalny przyrząd do usuwania kleszczy),
• ciśnieniomierz,
• ochronne maseczki chirurgiczne, 
• koc z folii termoizolacyjnej,
• jednorazową maskę do sztucznego oddychania.

Na co jeszcze należy zwrócić uwagę? 

Apteczka powinna znaleźć się na wyposażeniu każdego gospodarstwa domowego. Nie wolno jednak zapomnieć o kilku zasadach związanych z bezpieczeństwem. Przede wszystkim apteczka powinna znajdować się w miejscu łatwo dostępnym, ustalonym z resztą domowników, ale poza zasięgiem dzieci. Jako, że wiele leków charakteryzuje się wrażliwością na promieniowanie słoneczne apteczka powinna być umiejscowiona w zaciemnionym miejscu.

Kolejny kluczowy element to pilnowanie dat ważności leków. Bezwzględnie nie wolno przyjmować przeterminowanych środków medycznych. Ich skład chemiczny wraz z upływem czasu może ulec zmianie, co niesie za sobą ryzyko niższej skuteczności leku lub wystąpienie poważnych skutków ubocznych. Należy tutaj wspomnieć, że przeterminowanych leków nie należy wyrzucać do kosza a odnieść do apteki lub dedykowanego punktu zbiórki. 

Okresowo należy dokonywać przeglądu apteczki – przeterminowane leki utylizować w odpowiednim miejscu, natomiast brakujące preparaty uzupełnić. Po zakupie nowych preparatów należy przechowywać je w oryginalnych opakowaniach, tak aby nie było wątpliwości co do zawartości pudełka. 

Piśmiennictwo

• First-aid kits: Stock supplies that can save lives – Mayo Clinic
• Woroń J., Wordliczek J., Dobrogowski J.: Porównanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Medycyna po dyplomie, 2011, 6, 55-63
• Hammer H. F.: Management of chronic diarrhea in primary care: the gastroenterologists’ advice. Dig Dis, 2021, 39, 615-621
• Zellner T., Prasa D., Farber E. i wsp: The use of activated charcoal to treat intoxications. Dtsch Arztebl Int, 2019, 116, 311-317
• Li Y., Xia S., Jiang X. i wsp.: Gut microbiota and diarrhea: an updated review. Front Cell Infect Microbiol, 2021, 11, doi: 10.3389/fcimb.2021.625210
• Sopata M., Jawień A., Mrozikiewicz-Rakowska B. i wsp.: Wytyczne postępowania miejscowego w ranach niezakażonych, zagrożonych infekcją oraz zakażonych – przegląd dostępnych substancji przeciwdrobnoustrojowych stosowanych w leczeniu ran. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Leczenie Ran, 2020, 17, 1-21
• Make a First Aid Kit | Supplies & Contents | American Red Cross