Pierwsza wizyta u ginekologa bez stresu

Kiedy udać się na pierwszą wizytę do lekarza ginekologa?

Rekomendacje stworzone przez zespół ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego wskazują, że pierwsza rutynowa kontrola u ginekologa powinna mieć miejsce ok. 12. – 15. roku życia. W tym wieku młoda Pacjentka jest już (zazwyczaj) po pierwszej miesiączce. Spotkać się również można z głosami, że w przypadku nierozpoczęcia współżycia, regularnych miesiączek i braku niepokojących objawów młoda kobieta może zaczekać z pierwszą wizytą nawet do 25. roku życia.

Sam wiek nie jest oczywiście jedynym wskazaniem do udania się do lekarza. Z pozostałych można wymienić:

• nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, zaburzenia miesiączkowania;
• wady rozwojowe narządów płciowych;
• bóle brzucha i podbrzusza;
• urazy narządów płciowych;
• stany zapalne;
• podejrzenie wykorzystania seksualnego;
• ciąża.

Jakiego specjalistę wybrać?

Wybierając lekarza dla osoby małoletniej należy zwrócić uwagę, aby był to specjalista z zakresu ginekologii dziecięcej, który dodatkowo posiada wiedzę z zakresu pediatrii. Płeć lekarza nie ma znaczenia, jednak dla komfortu psychicznego Pacjentki można udać się do ginekolożki lub do mężczyzny ginekologa z asystą położnej.

Pełnoletnia Pacjentka może kierować się poleceniem przyjaciółki, opiniami odnalezionymi na dedykowanych stronach internetowych lub też własną wewnętrzną preferencją co do płci lekarza. Najważniejsze aby decyzja była podjęta w zgodzie z samą sobą i swoim komfortem.

Co ważne – do ginekologa niepotrzebne jest skierowanie. 

Przebieg pierwszej wizyty

Podczas wizyty w gabinecie lekarskim osobie małoletniej powinien towarzyszyć opiekun prawny. Na czas samego badania Pacjentka może poprosić opiekuna o opuszczenie gabinetu. Od ukończenia 16. roku życia Pacjentka ma prawo decydować o swoim leczeniu. Oznacza to tyle, że zgodę na wizytę, badania oraz wszelkie inne procedury medyczne muszą wyrazić zarówno osoba małoletnia i jej opiekun. 

Wywiad lekarski

Nieodłącznym elementem towarzyszącym każdej wizycie u lekarza jest przeprowadzenie z Pacjentem wywiadu medycznego. Główne pytania, które ginekolog zadaje podczas pierwszej kontroli to:

• powód wizyty;
• orientacyjna data pierwszej i dokładna data ostatniej miesiączki;
• ile trwa cykl menstruacyjny;
• problemy intymne;
• czy miała już miejsce inicjacja seksualna;
• ciąża;
• ogólny stan zdrowia;
• przyjmowane leki;
• historia chorób w rodzinie;
• samobadanie piersi.

Oczywiście w zależności od przebiegu rozmowy lekarz może dopytać także o inne kwestie.

Edukacja 

Jeżeli zajdzie taka potrzeba lekarz może przeprowadzić edukację z zakresu fizjologii układu rozrodczego i przebiegu okresu dojrzewania. U dziewcząt powyżej 15. roku życia można ją także rozszerzyć o zagadnienia związane z seksualnością i różnymi opcjami antykoncepcji. 

Pacjentka zostanie także poinformowana o szczepieniach przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) oraz o zaleceniach dotyczących badań profilaktycznych, takich jak cytologia raz w roku czy regularne samobadanie piersi.

Badanie ginekologiczne

Większość gabinetów ginekologicznych wyposażona jest w łazienkę lub wydzielone miejsce, gdzie Pacjentka może się przygotować do badania. Samo przygotowanie polega na rozebraniu się od pasa w dół. Wiele miejsc udostępnia jednorazowe spódniczki, warto jednak na wszelki wypadek zabrać ze sobą jakąś spódnicę lub dłuższą koszulkę. Ich celem jest zapewnienie uczucia mniejszego skrępowania i poczucia nagości. Po założeniu wspomnianej spódniczki czas usiąść na fotelu ginekologicznym.

Badanie odbywa się (najczęściej) w pozycji półleżącej. Po wejściu na fotel należy położyć się na plecach a nogi oprzeć na specjalnych podpórkach. Następnie lekarz poprosi o zsunięcie pośladków maksymalnie w dół, dzięki czemu dostęp do narządów rodnych będzie ułatwiony. Samo badanie zaczyna się od zewnętrznej oceny narządów płciowych – wizualnie oraz palpacyjnie. Bardzo często, choć oczywiście nie zawsze, na tym kończy się badanie osób, które jeszcze nie rozpoczęły współżycia.

Czas na badanie wewnętrzne. W tym momencie należy maksymalnie się rozluźnić i w miarę możliwości zrelaksować, ponieważ lekarz będzie musiał wprowadzić do pochwy specjalny wziernik. Służy on do rozszerzenia ścianek pochwy, dzięki czemu lekarz będzie mógł zobaczyć wnętrze pochwy, szyjkę macicy oraz ewentualnie pobrać wymaz do badania. 

Następnym elementem badania jest tzw. badanie dwuręczne zestawione. Polega ono na wsunięciu do pochwy dwóch palców jednej ręki (środkowego i wskazującego) oraz położeniu dłoni drugiej ręki na brzuchu, między pępkiem a spojeniem łonowym, i uciskaniu. Badanie to ma na celu ocenić położenie, wielkość, kształt oraz ruchomość macicy. U dziewic jest ono wykonywane przez odbyt.

Ostatnim już etapem jest wykonanie USG narządów miednicy mniejszej pozwalające na ocenę stopnia rozwoju i prawidłowości narządów płciowych, grubości endometrium, liczby i wielkości pęcherzyków jajnikowych oraz wykrycie obecności torbieli i guzów jajnika. W przypadku osób nieaktywnych seksualnie badanie wykonywane jest głowicą przezbrzuszną przy wypełnionym pęcherzu moczowym lub przez odbyt, dziewcząt, które już współżyły –  głowicą dopochwową.

Po wykonaniu USG lekarz poprosi o ubranie dolnej części garderoby oraz rozebranie się od pasa w górę. Pierwszej wizycie u ginekologa powinno zawsze towarzyszyć badanie piersi połączone z ewentualną edukacją, jeśli Pacjentka będzie tego wymagała. Podczas późniejszych rutynowych wizyt badanie piersi nie będzie zawsze obecne.

I na tym koniec badań. Po ubraniu się lekarz prosi do swojego biurka, gdzie wypisuje wszelkie niezbędne zalecenia oraz recepty. Od tego momentu warto wyrobić w sobie nawyk corocznych wizyt w gabinecie.

Najczęstsze pytania przed pierwszą wizytą u ginekologa

„Czy przed wizytą muszę się ogolić?”

Nie, absolutnie nie ma takiej konieczności. Ginekolog jako specjalista nie będzie patrzył krzywym okiem na obecność owłosienia łonowego. Jeśli natomiast depilacja sprawi, że Pacjentka będzie się czuła swobodniej i bardziej komfortowo to jak najbardziej nic nie stoi na przeszkodzie.

„Czy wizyta może się odbyć w czasie miesiączki?”

Sama w sobie miesiączka nie stanowi przeciwskazania do odbycia się wizyty ginekologicznej. Utrudnia natomiast lekarzowi dokładną ocenę Pacjentki a także pobranie materiału do badania. Stąd też zaleca się, aby wizyta w gabinecie ginekologicznym odbywała się 3-5 dni po zakończeniu krwawienia.

„Czy przed wizytą należy się umyć?”

O higienę należy dbać tak jak każdego dnia. Bezpośrednio przed wizytą można wziąć szybki prysznic aby się odświeżyć. Nie należy jednak używać specjalnych środków do higieny intymnej.

„Na ile czasu przed wizytą należy powstrzymać się od uprawiania seksu?”

Zalecana jest abstynencja seksualna przynajmniej 48 godzin przed wizytą u ginekologa.

Piśmiennictwo

• Skrzypulec-Plinta V., Drosdzol-Cop A.: Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginelogicznego. Pierwsza wizyta osoby małoletniej u lekarza ginekologa. GiPP, 2016, 1, 83-85
• Drosdzol-Cop A., Skrzypulec-Plinta V., Guzik-Makaruk E. M. i wsp.:  Rekomendacje Grupy Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące badania ginekologicznego i leczenia osoby małoletniej (stan na 1.01.2020 r.). GiPP, 2019, 4, 164-167
• Pierwsza wizyta u lekarza ginekologa | Pacjent [dostęp: 03.09.2024]